Czy decyzje podejmujemy świadomie, czy mózg robi to za nas? Zaskakujące odkrycie

Czy to my, czy nasz mózg decyduje o naszych wyborach? Najnowsze badania przeprowadzone na największej w historii mapie mózgu ssaka pokazują, że proces podejmowania decyzji jest znacznie bardziej złożony, niż dotąd sądzono. Odkrycia naukowców z International Brain Laboratory rzucają nowe światło na to, jak naprawdę funkcjonuje nasza świadomość i wolna wola.
Czy decyzje podejmujemy świadomie, czy mózg robi to za nas? Fot. Shutterstock

Kto naprawdę podejmuje decyzje? Przełomowe odkrycia naukowców

Naukowcy od lat próbują odpowiedzieć na pytanie, czy decyzje podejmujemy świadomie, czy może nasz mózg robi to za nas, zanim jeszcze zdążymy sobie to uświadomić. Najnowsze badania przeprowadzone przez międzynarodowy zespół pod kierownictwem International Brain Laboratory (IBL) mogą wreszcie przybliżyć nas do odpowiedzi. Zespół badawczy stworzył najbardziej rozległą mapę aktywności mózgu ssaka, obejmującą aż 95 proc. tego organu. Zmapowano ponad 600 tysięcy (dokładnie 621 733) pojedynczych neuronów u 139 myszy, analizując ich aktywność w 279 różnych obszarach mózgu. Do badań wykorzystano aż 699 sond Neuropixel w 12 laboratoriach na całym świecie. Wyniki tych przełomowych eksperymentów opublikowano na łamach prestiżowego czasopisma „Nature”.

Jak mózg podejmuje decyzje? Kaskada procesów i zaskakujące odkrycia

Co dzieje się w mózgu, gdy stajemy przed wyborem? Badania pokazały, że proces ten uruchamia prawdziwą lawinę aktywności. Najpierw aktywuje się kora wzrokowa, odpowiedzialna za rozpoznawanie obrazów, a następnie do gry wchodzą kolejne obszary, takie jak kora przedczołowa – kluczowa dla podejmowania abstrakcyjnych decyzji. Informacje są porównywane z wcześniejszymi doświadczeniami zapisanymi w pamięci, a następnie przekazywane do obszarów motorycznych, które planują i wykonują ruchy ciała.

Odkryliśmy, że sygnały decyzyjne oraz sygnały związane ze wcześniejszymi informacjami pojawiają się w znacznie większej liczbie obszarów mózgu, niż mogliśmy sądzić – wyjaśnia współautor badania, Matteo Carandini z University College London.

Mózg – zintegrowana sieć, a nie zbiór niezależnych części

Wyniki badań potwierdziły, że mózg działa jak zintegrowana sieć, a nie zbiór oddzielnych modułów. Autorzy badania zauważyli, że odpowiedzi neuronalne były skorelowane z nadchodzącym działaniem motorycznym niemal wszędzie w mózgu. Odpowiedzi na dostarczenie nagrody i konsumpcję także były szeroko rozpowszechnione. To oznacza, że różne części mózgu nie tylko współpracują ze sobą, ale komunikują się ze sobą znacznie intensywniej, niż przypuszczano.

Co z naszą wolną wolą?

Odkrycia te na nowo rozpalają dyskusję o wolnej woli i świadomości. Wcześniejsze badania sugerowały, że decyzje zapadają w mózgu zanim je sobie uświadomimy, co podważa tradycyjne wyobrażenia o wolnej woli. Najnowsze eksperymenty potwierdzają, że w podejmowaniu decyzji uczestniczy cała sieć neuronowa, a nie tylko pojedyncze obszary odpowiedzialne za racjonalne myślenie.

Czy zatem to my decydujemy, czy może nasz mózg robi to za nas? Odpowiedź na to pytanie wciąż pozostaje otwarta, ale jedno jest pewne – proces podejmowania decyzji jest znacznie bardziej skomplikowany, niż do tej pory sądziliśmy.

Czytaj dalej: