Kleszczowe zapalenie mózgu – co to za choroba?
Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to groźna choroba wirusowa przenoszona przez kleszcze, która atakuje ośrodkowy układ nerwowy człowieka. Najczęściej dochodzi do zakażenia podczas ukąszenia przez zakażonego kleszcza, choć rzadziej możliwe jest także zakażenie przez spożycie niepasteryzowanego mleka od zakażonych zwierząt. W Polsce najwięcej przypadków odnotowuje się w północno-wschodniej części kraju, ale ryzyko istnieje w na całym obszarze, zwłaszcza w sezonie letnim.
Pierwsze objawy – łatwo je pomylić z grypą
Pierwsze symptomy kleszczowego zapalenia mózgu pojawiają się zwykle po 7-14 dniach od ukąszenia. W początkowej fazie choroby objawy są niespecyficzne i mogą przypominać zwykłą infekcję wirusową lub grypę. Najczęściej występują:
• gorączka,
• ogólne osłabienie,
• bóle głowy,
• bóle mięśni,
• nudności,
• wymioty,
• biegunka.
Ta faza trwa zazwyczaj 5-7 dni i u większości osób objawy ustępują samoistnie. Jednak u około 20-30% zakażonych po kilku dniach przerwy dochodzi do rozwoju drugiej, znacznie groźniejszej fazy choroby.
Druga faza – niepokojące objawy neurologiczne
W drugiej fazie KZM wirus atakuje ośrodkowy układ nerwowy. Objawy są już bardzo charakterystyczne i wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej. Pojawiają się:
• wysoka gorączka,
• silne bóle głowy,
• sztywność karku,
• zaburzenia świadomości,
• drgawki,
• nadwrażliwość na światło,
• nudności i wymioty,
• oczopląs.
W tej fazie choroba może prowadzić do poważnych powikłań neurologicznych, a nawet zagrażać życiu. Hospitalizacja jest konieczna.
Powikłania i długofalowe skutki
Kleszczowe zapalenie mózgu może pozostawić trwałe ślady w organizmie. U części pacjentów, nawet po wyleczeniu, utrzymują się:
• zaburzenia pamięci i koncentracji,
• przewlekłe bóle głowy,
• niedowłady mięśniowe,
• zaburzenia czucia,
• przewlekłe zmęczenie.
Według badań, powikłania mogą dotyczyć nawet 40% dorosłych i 27% dzieci po przebyciu KZM. Śmiertelność choroby w Europie wynosi od 0,5 do 2%.
Jak się chronić? Profilaktyka i szczepienia
Nie każde ukąszenie kleszcza prowadzi do zakażenia, ale warto pamiętać o profilaktyce. Najskuteczniejszą ochroną jest szczepienie przeciw KZM, szczególnie zalecane osobom spędzającym dużo czasu na świeżym powietrzu, w lasach czy na łąkach. Dodatkowo należy:
• stosować środki odstraszające kleszcze,
• nosić odpowiednią odzież zakrywającą ciało,
• dokładnie oglądać skórę po powrocie z terenów zielonych,
• jak najszybciej usuwać kleszcze.
W przypadku pojawienia się niepokojących objawów po ukąszeniu kleszcza, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
Artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny. Nie zastępuje porady lekarskiej. W razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem.
Źródła: synevo, kleszcze.info, GIS
