Co to znaczy, że komuś brakuje umiejętności społecznych i jakie są przyczyny?
Umiejętności społeczne to nie tylko dar, z którym się rodzimy, ale przede wszystkim zbiór wyuczonych zachowań, które ułatwiają codzienny kontakt z innymi ludźmi. Często zdarza się jednak, że niektórzy mają z nimi spore trudności. Jak zauważa psycholożka Leticia Martín Enjuto:
Sposób, w jaki ktoś się wypowiada i nawiązuje rozmowę, w dużym stopniu odzwierciedla poziom jego umiejętności społecznych.
Przyczyn niskich umiejętności może być wiele: niepewność, lęk społeczny, brak doświadczenia, sztywność myślenia, brak elastyczności czy nawet nadmierna potrzeba kontroli. W efekcie rozmowy z takimi osobami często charakteryzują się niezręcznościami, dyskomfortem lub brakiem zainteresowania ze strony słuchaczy. Ekspertka podkreśla jednak, że rozpoznanie tych tematów nie służy ocenie, lecz zrozumieniu – i może być początkiem pracy nad sobą.
Czytaj także: Co oznacza, gdy ktoś odpowiada „OK”? Psychologia mówi jasno
Psycholog wskazuje 3 tematy, które w rozmowach poruszają osoby o niskich umiejętnościach społecznych
Według Leticii Martín Enjuto, istnieją pewne tematy rozmów, które szczególnie często pojawiają się u osób o słabo rozwiniętych kompetencjach społecznych. Często nie są one odpowiednie do sytuacji, powodują zażenowanie lub tworzą nieprzyjemną atmosferę. Oto, na co warto zwrócić uwagę:
- Intymne szczegóły z życia i opowiadanie głównie o sobie
Zdarzyło ci się być na spotkaniu, gdzie ktoś – ledwo poznany – zaczyna opowiadać o szczegółach swoich badań lekarskich lub rodzinnych problemach? Psycholożka tłumaczy:
Częstym problemem w komunikacji społecznej jest dzielenie się intymnymi lub delikatnymi sprawami w nieodpowiednim otoczeniu lub z osobami spoza bliskiego kręgu. Ujawnianie prywatnych szczegółów bez właściwego kontekstu może wywołać dyskomfort i dystans, co świadczy o braku zrozumienia i poszanowania dla interpersonalnych granic i niepisanych norm społecznych
Ktoś nieustannie mówi o swoich sukcesach, problemach lub przeżyciach, nie zadając pytań innym i nie okazując zainteresowania? To kolejny sygnał ostrzegawczy.
Jednym z najbardziej oczywistych objawów braku kompetencji społecznych jest skupianie rozmowy wyłącznie na sobie. Mówienie tylko o własnych przeżyciach, zmartwieniach czy osiągnięciach świadczy o trudnościach w prowadzeniu zrównoważonej i wzajemnej wymiany
– zauważa ekspertka. Dodaje też: „Dobra rozmowa zakłada naprzemienność, gotowość do słuchania i wzajemne potwierdzanie. Gdy jeden z rozmówców całkowicie przejmuje kontrolę nad konwersacją, nie pozostawiając przestrzeni drugiemu, powstaje nierównowaga, która może pogorszyć jakość i przyjemność płynącą z rozmowy”.
fot. shutterstock.com
- Wprowadzanie specjalistycznego słownictwa
Są osoby, które w do rozmowy wprowadzają zbyt specjalistyczny język lub hermetyczną wiedzę – nawet jeśli rozmówcy nie mają pojęcia, o czym mowa. Leticia Martín Enjuto tłumaczy:
Niektórzy często wprowadzają do rozmowy tematy złożone, techniczne lub bardzo specjalistyczne, nie biorąc pod uwagę, czy rozmówca dzieli ich zainteresowanie lub posiada odpowiednie zrozumienie. Może to być postrzegane jako brak empatii i sprawia, że rozmowa staje się sztywna
Czytaj także: Ludzie o niskim poziomie wykształcenia mówią te 5 zdań. Psychologia wskazuje jasno
- Dążenie do konfrontacji i ciągłe narzekanie
Zdarza się też, że osoby o niskich kompetencjach społecznych często dążą do konfrontacji. Poruszają drażliwe tematy lub zamieniają każdą rozmowę w pole sporu, poprawiając innych i narzucając swój punkt widzenia.
Takie zachowanie często wynika z niepewności, sztywności myślenia lub nadmiernej potrzeby kontroli nad sytuacją. W efekcie interakcja staje się napięta i mało przyjemna, co negatywnie wpływa na relacje międzyludzkie. Umiejętność prowadzenia dialogu polega na akceptacji różnych opinii bez potrzeby ciągłego spierania się
– podkreśla ekspertka. Warto dodać, że do trudnych rozmówców zaliczają się również osoby, które z uporem krytykują lub narzekają. Rozmowa zdominowana przez narzekania, krytykę czy postawę ofiary to kolejna cecha typowa dla osób z trudnościami społecznymi. Choć wyrażanie niezadowolenia jest zrozumiałe, chroniczne skupianie się na negatywnych aspektach utrudnia interakcję i świadczy o problemach z regulacją emocji
– podsumowuje psycholożka.
fot. shutterstock.com
Tak można ćwiczyć umiejętności społeczne
Dobra wiadomość jest taka, że umiejętności społeczne można ćwiczyć. Najważniejsze to zacząć od obserwacji siebie i swoich nawyków w rozmowie. Spróbuj zadawać pytania, aktywnie słuchać, a także zwracać uwagę na komfort i reakcje rozmówców. Eksperci radzą, by unikać tematów zbyt osobistych w nowym towarzystwie, nie dominować rozmowy i nie wchodzić w rolę eksperta na siłę.
Warto również pracować nad empatią – zastanów się, jak czułbyś się na miejscu drugiej osoby. Jeśli dostrzegasz u siebie trudności, nie wahaj się szukać wsparcia psychologa lub brać udział w warsztatach rozwoju kompetencji społecznych. Dzięki temu rozmowy będą nie tylko łatwiejsze, ale i przyjemniejsze – zarówno dla Ciebie, jak i twoich rozmówców!
Czytaj także: Pięć tematów, na które rozmawiają szczęśliwe pary. Psycholog zdradza
Źródło: rmf.fm, uerpomente.com
